بسیاری از سازمان‌ها برای استخدام پرسنل دنبال افراد خلاق و توانمند می‌گردند. سوالی که برای بسیاری از افراد وجود دارد این است که خلاقیت چیست؟ مگر خلاق بودن چه مزایایی دارد که اینقدر برای کسب و کارها و سازمان‌ها ارزش و اهمیت دارد؟

چه راهکارها و روش‌هایی برای افزایش و پرورش خلاقیت وجود دارد؟ در این مقاله تصمیم داریم به صورت مفصل با شما در مورد خلاقیت صحبت کنیم. در صورتی که شما هم مایل هستید اطلاعات بیشتری در این زمینه به دست بیاورید و به شخصیتی خلاق تبدیل شوید، تا پایان این مقاله با تیم هفتآن همراه باشید.

خلاقیت (Creativity) یکی از حلقه‌های گمشده موفقیت می باشد که بسیاری از متخصصان نسبت به آن بی‌توجه هستند و وقتی صحبت از موفقیت و محقق کردن اهداف می‌کنند، حرفی از آن به میان نمی‌آورند؛ چون می‌دانند که مفهوم پیچیده‌ای است و دستیابی به آن  اصلا کار آسانی نیست.

کسی که خلاقیت یا آفرینندگی داشته باشد می‌تواند با قدرت تفکر خلاق خود بسیاری از موانع و محدودیت‌ها را از سر راه بردارد و به اهداف خود دست پیدا کند. در این مقاله قصد داریم پیرامون خلاقیت صحبت کنیم و راهکارهایی برای پرورش خلاقیت در وجود خودمان ارائه دهیم.

در جهان امروز خیلی‌ها به دنبال پرورش این عامل در وجود خودشان می باشند ولی وقتی نوبت به عمل می‌رسد، بسیاری عقب نشینی می‌کنند و تصمیم می‌گیرند از راهکارها و راه‌حل‌های مرسوم و موجود استفاده کنند. در صورتی که تمایل دارید با این مفهوم آشنا شوید و با تقویت آن در وجود خود به موفقیت های زیاد برسید، تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

خلاقیت چیست؟

پیش از آن‌که بخواهیم مزایای خلاقیت را بررسی کنیم و راهکارهایی برای تقویت آن ارائه دهیم، بهتر است با تعریف آفرینندگی و خلاقیت آشنا شویم. خلاقیت به معنای میل به خلق کردن و آفریدن است؛ اما آفریدن چه چیزی؟ ممکن است منظور ما آفریدن یک روش جدید برای پیشرفت در یک موضوع خاص باشد.

به عنوان مثال در گذشته ها افراد با چهارپایان سفر می‌کردند ولی پس از مدتی، خودروها وارد جهان شدند و تحولی عظیم در حوزه حمل و نقل در دنیا  ایجاد شد. در چنین مواقعی منظور از خلاقیت، آفریدن یک ابزار یا روش جدید برای پیشرفت در یک موضوع می باشد.

گاهی مواقع هم قرار نیست یک تحول به وجود بیاوریم، بلکه با استفاده از همان ابزارها و روش‌های قبلی می توانیم  کاری کنیم که خیلی سریع‌تر و راحت‌تر به هدف هایی که داریم، دست پیدا کنیم.

فرض کنید که یک خط تولید درحال انجام دادن فعالیت خودش می باشد که ناگهان مهندس خلاقی از راه می‌رسد و پس از بررسی روند فعلی خط تولید، تغییراتی در آن ایجاد می‌کند که تولید با حجم بالاتر و سرعت بیشتری انجام می گردد. این هم می توانید نوعی خلاقیت محسوب شود.

بسیاری تصور می‌کنند که خلاق بودن فقط به این معنی است که بتوانیم مسائل را به شکلی کاملاً نو و متفاوت حل نماییم؛ ولی برخی از دانشمندان بر این باور هستند که تا زمانی که به روش‌های موجود تسلط پیدا نکنیم و فرایندی که در حال حاضر اتفاق میفتد را به صورت کامل درک نکنیم، نمی‌توانیم راهکاری نو و بدیع ارائه بدهیم و فرایند موضوع و حل مشکلات را سریع‌تر و راحت‌تر کنیم.

خلاقیت؛ کمی خطرناک و مشکل آفرین

روانشناسان و متخصصانی که در حوزه خلاقیت و موفقیت کار می‌کنند بر این باور هستند که خلاق بودن همیشه هم خوب نیست و مورد تشویق قرار نمی‌گیرد. گاهی افراد خلاق به خاطر همین نگاه و نگرش جدید و نویی که دارند از جوامع خود طرد می‌شوند. داستان گالیله می تواند این موضوع را به خوبی به شما نشان دهد.

کسانی که می‌خواهند خلاق باشند و از راهکارها و روش‌های جدید برای حل مسائل خود استفاده کنند، باید از نوعی تفکر به نام «تفکر واگرا» بهره بگیرد. در واقع او باید در راهی قدم بگذارد که دیگر افراد جامعه در آن مسیر حرکت نکرده‌اند. حتی گاهی فرد خلاق مجبور می باشد در مسیری مخالف مسیر کنونی جامعه حرکت کند و این حرکت در خلاف جهت جامعه می‌تواند مشکلاتی را برای او به ارمغان بیاورد.

مزایای خلاق بودن 

در این بخش از مقاله قصد داریم با مزایای خلاقیت آشنا شویم تا ببینیم این مفهوم اساسی چه محاسنی با خودش به ارمغان می‌آورد. درست است که این مفهوم گاهی خطرناک و مشکل آفرین است ولی در اکثریت موارد می‌تواند شخص و جامعه را در مسیر رفاه، آسایش، رشد و پیشرفت قرار بدهد. در ادامه به چند مورد از مزیت‌های خلاقیت اشاره کرده ایم:

1. خلاقیت می تواند حال انسان را خوب کند:

انسان‌های خلاق به واسطه خلاقیتی که در وجودشان دارند، سرشار از سرخوشی هستند؛ چون هیچ مانعی را در برابر خود نمی‌بینند و بر این باور هستند که این توانایی و قدرت را دارند که هر مانعی را از پیش روی خود بردارند. خلاق بودن این قدرت را دارد که شادی را در انسان ها افزایش دهد.

مطالعات نشان داده است خلاق بودن علاوه بر افزایش شادی می‌تواند جلوی زوال عقل را هم بگیرد و سلول‌های مغزی جدیدی بسازد و به سلامت مغزی شما کمک کند. کسانی که خلاق هستند، معمولاً استرس و اضطراب کمتری را تجربه می‌کنند و به همین خاطر سیستم ایمنی قوی‌تری هم دارند. بنابراین اولین مزیت برخورداری از تفکر خلاق این است که حالتان را خوب می‌کند و شما را هم سالم و سرحال نگه می‌دارد.

2. تفکر خلاق باعث افزایش عزت نفس شما می شود:

یکی از مزایای بسیار مهمی که خلاقیت و داشتن تفکر خلاق برای انسان ها به همراه دارد این است که باعث افزایش عزت نفس در  انسان می گردد. کسی که برای بشریت فایده دارد، ایده‌های خوب و راهگشا ارائه می‌دهد و دنبال خدمت به جامعه است.

در اینصورت قطعاً جامعه هم به او احترام می‌گذارد و وقتی تلاش‌های وی را می‌بیند از او تقدیر می‌کند. از این رو است که فرد مفید و سازنده، خودش را دوست داشتنی می‌داند و برای خودش ارزش و احترام قائل است و در یک کلام عزت نفس بالایی دارد.

مطالعات نشان می‌دهد که انجام کارهای هنری تأثیر بسیار قابل توجهی بر روی اعتماد به نفس و عزت نفس انسان دارد. بنابراین اگر می‌خواهید عزت نفس خود را بیشتر کنید، سعی کنید کارهای خلاقانه ای انجام بدهید.  یا حتی اگر می‌خواهید کودکانی با عزت نفس بالا تربیت کنید و آن‌ها را برای موفقیت در زندگی پرورش بدهید حتماً آن‌ها را در کلاس‌هایی ثبت نام کنید که باعث رشد و پرورش خلاقیت آن ها می شود.

3. خلاق بودن باعث رشد و توسعه ذهن می شود:

افرادی که خلاق هستند و خلاقیت در وجودشان منزل کرده باشد، معمولاً ذهنی شادتر، آماده‌تر، بازتر و قدرتمندتری هم دارند. کسانی که خلاق باشند از ذهن خود استفاده می‌کنند و هر چه از این ذهن در مسیر درست تر و بهتری استفاده شود، ذهن قوی‌تر می‌شود و سالم‌تر هم می‌ماند. از این رو است که خلاق بودن باعث رشد و توسعه ذهن می گردد.

اگر توجه کرده باشید به افراد سالخورده می‌گویند که برای جلوگیری از زوال عقل، فراموشی و آلزایمر جدول حل کنند. حل جدول به این خاطر مفید و سازنده است که انسان را به تفکر وامی‌دارد و خلاقیت وی را شکوفا می‌کند. در صورتی که می‌خواهید ذهن خود را باز و رو به رشد نگه دارید حتماً برای پرورش خلاقیت خودتان زمان صرف کنید.

4. خلاقیت باعث می شود زندگی اجتماعی بهتری داشته باشید:

همان طور که پیش از این هم اشاره کردیم خلاقیت باعث می‌شود که از نظر روانی، ذهنی، فکری و عزت نفس زندگی بهتری داشته باشید. وقتی شما عزت نفس بالایی هم داشته باشید، زندگی اجتماعی بهتری خواهید داشت و می‌توانید به راحتی در اجتماع حضور پیدا کنید.

بسیاری از کسانی که از حضور در اجتماع ترس و هراس دارند به این خاطر است که عزت نفس پایینی دارند و همین عزت نفس پایین، زندگی اجتماعی آن‌ها را نیز ضعیف تر می‌کند.

بنابراین اگر می‌خواهید زندگی اجتماعی خود را بهتر کنید و به عنوان یک فرد موفق و هدفمند در جامعه ظاهر شوید، باید تلاش کنید تفکر خلاق را در خودتان پرورش بدهید. در ادامه این مقاله چند راهکار خوب برای پرورش خلاقیت برای شما بیان شده است.

چند راهکار برای پرورش و تقویت خلاقیت

متخصصان و روانشناسان راهکارها و روش‌های متفاوت و متنوعی را برای افزایش، رشد و پرورش خلاقیت ارائه می‌دهند. در ادامه به 8 مورد از این روش‌ها اشاره کرده ایم. سعی کنید از این راهکارها استفاده کنید و از مزایای تفکر خلاق بهره‌مند شوید.

1. مهارت حل مسئله را در خودتان تقویت کنید:

یکی از مهارت‌هایی که به صورت ناخودآگاه خلاقیت شما را پرورش می‌دهد و آن را در وجود شما تقویت می‌کند،  مهارت حل مسئله می باشد. وقتی روش حل کردن مسائل را یاد داشته باشید و بدانید که برای حل کردن یک مسئله باید چه مسیری را طی نمایید، قطعاً تفکر خلاق در شما بیشتر می‌شود.

زیرا گاهی انسان با مسائلی برخورد می‌کند که جدید هستند و همین مسائل جدید نیازمند یک راهکار و راه حل جدید است. وقتی نیاز به یک راه حل نو داشته باشیم، قطعاً باید قدرت خلاقیت خود را به کار بیندازیم و از آن استفاده کنیم.

مهارت خلاقیت در وجود انسان شبیه به یک عضله می باشد و هر چه از آن استفاده کنیم، قدرت بیشتری پیدا می‌کند و می‌تواند بهتر عمل کند. اگر می‌خواهید این عضله را در وجود خود پرورش دهید، حتماً مهارت حل مسئله را در خودتان تقویت کنید.

2. پیرامون خود را با رنگ آبی پر کنید:

این راهکار بر اساس مطالعات و پژوهش‌های روانشناسی ارائه شده اند. روانشناسی رنگ به ما نشان می‌دهد رنگ آبی باعث افزایش تفکر خلاق در وجود ما می گردد و از این رو اگر می‌خواهید خلاقیت را در وجود خودتان پرورش بدهید، پیرامون خود را با رنگ آبی پر کنید. می‌توانید در اتاق خواب یا پذیرایی منزل خود از کاغذ دیواری آبی نیز کمک بگیرید. این رنگ برای دفتر کار هم بسیار زیبا و چشم‌نواز می باشد.

روانشناسان و متخصصان رنگ شناسی بر این باور می باشند که رنگ آبی، افراد را به افکار نو و جدید ترغیب می‌کند؛ زیرا رنگ آبی پیوندی نزدیک و تنگاتنگ با طبیعت، آرامش و آسودگی خاطر دارد و افراد به کشف و تفکر خلاقانه سوق می‌دهد.

3. از مدیتیشن استفاده کنید:

مطالعات روانشناسی ثابت کرده است که مدیتیشن، مراقبه و تمرین‌های ذهن آگاهی می‌تواند خلاقیت را در وجود انسان ها پرورش بدهد و باعث شود که توانایی تفکر خلاقانه در ما نیز بیشتر شود. به طور کلی تمرین‌ها و اقداماتی که آرامش را در وجود ما بیشتر کنند، خلاقیت را هم رشد و پروش می‌دهند. در صورتی که می‌خواهید تفکر خلاقانه را در وجود خودتان رشد دهید، حتماً از انواع مدیتیشن کمک بگیرید.

4. رویاپردازی و تجسم خلاق را فراموش نکنید:

اگر  می‌خواهید قدرت تفکر خلاق را در وجود خودتان پرورش بدهید، حتماً با رویاپردازی و تجسم خلاق آشتی کنید و روزانه چند دقیقه‌ای (خصوصاً قبل خواب) را به رویاپردازی و تجسم کردن اهداف و رویاهای خودتان اختصاص دهید.

بعضی از متخصصان و کارشناسان بر این باور هستند که کسل شدن خودش می تواند راهکاری برای افزایش خلاقیت به شمار بیاید؛ زیرا کسانی که مدتی بیکار هستند و از بیکاری کسل می‌شوند، تفکر خلاق سراغشان می‌آیند و سعی می‌کنند کاری کنند که از این کسلی خارج شوند.

5. سعی کنید در کسب و کار خودتان متخصص شوید:

در صورتی که می‌خواهید به خلاقیت دست پیدا کنید و در کسب و کارتان از قدرت تفکر خلاق خود استفاده کنید، ابتدا باید در کسب و کار خودتان متخصص شوید. وقتی در کسب و کاری که دارید به قله تخصص و دانش برسید، می‌توانید فرایندهای موجود را با دقت زیاد خودتان بررسی کنید و فرایندی جدید طراحی کنید یا اینکه در فرایند کنونی تغییراتی بدهید تا کارها با بازدهی بیشتری انجام شود.

6. بدانید که نگرش مثبت یعنی همه چیز!

آخرین راهکاری که در این مقاله برای تقویت و افزایش قدرت خلاقیت و تفکر خلاق بیان می‌کنیم، استفاده از نگرش مثبت است. نگرش شما واقعاً در زندگی و کسب و کار شما بسیار اهمیت دارد و اساس موفقیت شما می باشد. اگر نسبت به خلاقیت و  تفکر خلاقانه دید مثبتی داشته باشید، قطعاً تلاش می‌کنید که از تفکر خلاق به بهترین شکل ممکن استفاده کنید ولی اگر دیدتان نسبت به این مسئله منفی باشد، قطعاً سراغ آن نخواهید رفت. آقای جف کلیر در کتاب نگرش یعنی همه چیز این مسئله را  به خوبی توضیح می‌دهد.